In dit artikel wordt een praktijkvoorbeeld gegeven van het installeren van zonnepanelen op een schuin dak en op een plat dak. Dit was het eerste systeem dat wij in februari 2013 bij mijn ouders installeerden (en werkt sindsdien naar behoren). Het was voor ons dus ook de eerste keer. De klus op het platte dak was bij mijn broer twee weken later. De installatie van zonnepanelen is voor een handige klusser dus prima zelf te doen. Dit artikel helpt u stap voor stap door de installatie. Wilt u zelf uw zonnepanelen installeren dan kunt u ons altijd bellen met vragen.
Installeren zonnepanelen hellend / schuin dak
Dit is een praktijkvoorbeeld van de installatie van 8 zonnepanelen op een schuin dak in februari 2013. Bij de installatie van dit dak in Krimpen aan de IJssel werd gebruik gemaakt van een steiger omdat het dak was 8 meter hoog was. Zonder een steiger is het lastig om veilig te werken. Een steiger kan overal lokaal gehuurd worden voor een prijs tussen de 100 en 150 euro per keer (kan meerdere dagen zijn). Om over het dak te lopen schuif je de dakpannen omhoog of haal je de dakpannen weg zodat je op het dakbeschot kunt staan. Op dit dak zijn Simax mono 195 Wp zonnepanelen geïnstalleerd met een omvormer van Sunteams.
Allereerst bepaal je hoe de panelen geplaatst gaan worden. Hier werd gekozen voor twee rijen van 4 panelen. De panelen werden rechtop (portrait) gelegd. Dat houdt in dat er per rij twee profielen nodig zijn waar de panelen op bevestigd worden, een aan de bovenkant van de panelen en een aan de onderkant van de panelen. De profielen liggen op zogenaamde daksteunen die onder de dakpannen bevestigd worden. Bij het geschroefde Schletter systeem wordt een dakpan omhoog geschoven, waarna de dakhaak in het hout onder de pan geschroefd wordt met RVS schroeven. Als er geen stevig dakbeschot is worden de dakhaken op een plank geschroefd die dan weer op de verticale latten (tengels) wordt geschroefd. Het Clickfit systeem is te bevestigen zonder schroeven. De dakhaken worden om de dakpan en pannenlat geschoven. Kijk bij montage voor meer informatie over onze montagesystemen.
In totaal worden er voor dit systeem 16 dakhaken gebruikt, 4 per rij. Nadat de dakhaken vastgezet zijn worden de dakpannen weer teruggeschoven over de pan heen zodat het dak weer waterdicht is. Hierna kan het profiel worden bevestigd aan de rij dakhaken.
Zodra de dakhaken en profielen goed liggen worden de zonnepanelen op de profielen gelegd en vastgeschroefd. De panelen worden met klemmen op het aluminium profiel geklemd en zeer goed vast gezet zodat de panelen ook in een storm op het dak blijven liggen. In dit geval zijn acht zonnepanelen geïnstalleerd. De zonnepanelen worden met speciale MC4 stekkers aan elkaar verbonden. Van tevoren moet worden bedacht hoe de kabels met elkaar verbonden worden. Een aantal panelen die met zonnepaneel kabels aan elkaar verbonden zijn wordt een ‘string’ zonnepanelen genoemd. In dit geval is rechtsboven begonnen met het leggen van de panelen. Rechtsonder is geëindigd. De twee stekkers van de zonnepanelen worden aan de profielen bevestigd met tie-wraps zodat ze niet nat worden en er geen rommel zoals bladeren blijven hangen. Beschadigde kabels en natte stekkers kunnen namelijk lekstromen veroorzaken waardoor het systeem niet meer goed functioneert.
De plus en de min kabel aan de uiteinden van de string van de zonnepanelen worden naar binnen gevoerd onder een dakpan door. Als de kabels kunnen beschadigen door de dakpan kunt u ze beschermen door er een flexibele pvc buis omheen te doen. De kabels komen door het dak naar binnen en worden vandaar naar de omvormer geleid. De kabels worden aan de binnenkant weggewerkt met een kabelgoot of pvc pijp. Bij de omvormer heeft u nu een positieve en een negatieve MC4 stekker. Met een multimeter controleert u het voltage. In de datasheet van uw zonnepanelen vindt u de onbelaste spanning die het paneel levert. Dit vermenigvuldigd u met het aantal zonnepanelen om de spanning van het systeem te krijgen. Met de multimeter kijkt u of dit overeen komt met uw verwachting. Is de spanning veel lager, kijk dan na of de panelen wel juist zijn aangesloten (en dat het licht is buiten). De zonnepanelen leveren gelijkstroom aan de omvormer en de omvormer maakt er wisselspanning van zodat de stroom terug geleverd kan worden aan het net. Vanaf de omvormer legt u een ononderbroken kabel aan tot de meterkast. Daar wordt de kabel aangesloten op een vrije groep in de meterkast. Als er geen vrije groep over is moet er een extra groep bij worden gezet (in de meeste gevallen). Het totale systeem levert maximaal 1560 Watt. Dat is 7 ampère bij 225 Volt. Een zekering van 16A is dan ruim voldoende. Installeert u een systeem van 5000 Watt dan zult u heeft u een zekering van 25A nodig. Let er wel op dat de hoofdzekering dan 40A is. Als u geen 40 A hoofdzekering heeft zal er een ander oplossing verzonnen moeten worden. Update: Sinds begin 2015 gelden er nieuwe regels en mag u bij een 25 A hoofdzekering ook met 25A terugleveren.
Nadat alles is aangesloten schakelt u de schakelaar van de stop om en zal het systeem in werking treden. Bestudeer de handleiding van uw eigen omvormer uitvoerig voor u hem aansluit. Dit systeem werd in een dag aangelegd. Het resultaat van het werk mocht er zijn en op de volgende foto’s kunt u zien hoe het er uiteindelijk uitziet. Dit systeem levert op jaarbasis ongeveer 1400 kWh en een besparing van 320 euro bij een energieprijs van 0,23 cent.
Installeren zonnepanelen plat dak
Dit was onze tweede klus begin 2013 bij mijn broer, en werkt nu twee jaar naar behoren. Zonnepanelen zelf installeren is dus prima te doen als je handig bent. Dit systeem sloten wij aan in Den Haag op de dakkapel van een bovenwoning. Ook dit systeem bestond uit Simax mono 195Wp zonnepanelen in combinatie met een Sunteams omvormer. Omdat dit systeem bestaat uit 9 zonnepanelen hadden we een iets zwaardere omvormer nodig.
Een installatie op een plat dak lijkt in veel opzichten op die van de installatie op een hellend / schuin dak. De panelen worden op dezelfde manier aangesloten, alleen de bevestiging op het dak is anders. Op een plat dak kan vaak niet geschroefd worden omdat het dakleer dan lek gaat, iets wat te allen tijde voorkomen moet worden. Daarom wordt er gewerkt met platdak steunen.
Dit is een steun waar het paneel in een hoek richting de zon heen wordt gelegd. De hoek van de steun is in dit geval 20 graden. Optimaal is 30 graden, maar omdat er meer panelen op het platte dak passen als de hoek 20 graden is, is er gekozen voor steunen van 20 graden. De afstand die tussen de panelen aangehouden wordt is ongeveer 3 keer de hoogte van het paneel (minder kan ook, maar dan krijgt u in de winter last van schaduw). Het verschil in opbrengst van de zon tussen een paneel dat op 20 graden staat en op 30 graden is niet zo groot zoals ook te zien in het document over plaatsing van zonnepanelen. Nadat de daksteunen opgezet zijn kunnen de panelen er op bevestigd worden. Ook bij dit systeem worden de panelen met klemmen op de steunen bevestigd en goed vastgezet. Nadat de opstelling precies goed staat, worden de steunen verzwaard met tegels. Dit kan met het flatfix systeem dat wij tegenwoordig altijd gebruiken (zie montage). Hier hebben wij gekozen voor een goedkopere oplossing. Op elke daksteun worden twee betontegels gelegd. De tegels zijn 60 bij 40 centimeter groot en wegen ongeveer 25 kilo per stuk. Daarnaast zijn er in dit geval 3 panelen aan elkaar bevestigd met klemmen, zodat de hele rij goed vast ligt op het dak en geen kant meer op gaat.
Het aansluiten van de zonnepaneel kabels op de omvormer ging hetzelfde als bij het systeem op het schuine / hellende dak. Van de omvormer naar de meterkast was ook vrij eenvoudig, het snoer kon mooi weggewerkt worden. Omdat er geen vrije ruimte was in de meterkast werd er naast de meterkast een extra groep geplaatst. Een jaar later hebben we de hele meterkast vervangen omdat de ander erg verouderd was en geen aardlek had. Toen alles aangesloten was en alle kabels aangesloten waren zetten we de knop van de groep om en het zonnesysteem begon te werken. Lees altijd goed de informatie van de omvormer die u aansluit. Veel omvormers moeten ingesteld worden voor het Nederlandse net. Dit systeem levert op jaarbasis ongeveer 1650 kWh op en dus een besparing van 380 euro bij een energieprijs van 0,23 euro per kWh.
In totaal worden er voor dit systeem 16 dakhaken gebruikt, 4 per rij. Nadat de dakhaken vastgezet zijn worden de dakpannen weer teruggeschoven over de pan heen zodat het dak weer waterdicht is. Hierna kan het profiel worden bevestigd aan de rij dakhaken.
Zodra de dakhaken en profielen goed liggen worden de zonnepanelen op de profielen gelegd en vastgeschroefd. De panelen worden met klemmen op het aluminium profiel geklemd en zeer goed vast gezet zodat de panelen ook in een storm op het dak blijven liggen. In dit geval zijn acht zonnepanelen geïnstalleerd. De zonnepanelen worden met speciale MC4 stekkers aan elkaar verbonden. Van tevoren moet worden bedacht hoe de kabels met elkaar verbonden worden. Een aantal panelen die met zonnepaneel kabels aan elkaar verbonden zijn wordt een ‘string’ zonnepanelen genoemd. In dit geval is rechtsboven begonnen met het leggen van de panelen. Rechtsonder is geëindigd. De twee stekkers van de zonnepanelen worden aan de profielen bevestigd met tie-wraps zodat ze niet nat worden en er geen rommel zoals bladeren blijven hangen. Beschadigde kabels en natte stekkers kunnen namelijk lekstromen veroorzaken waardoor het systeem niet meer goed functioneert.
De plus en de min kabel aan de uiteinden van de string van de zonnepanelen worden naar binnen gevoerd onder een dakpan door. Als de kabels kunnen beschadigen door de dakpan kunt u ze beschermen door er een flexibele pvc buis omheen te doen. De kabels komen door het dak naar binnen en worden vandaar naar de omvormer geleid. De kabels worden aan de binnenkant weggewerkt met een kabelgoot of pvc pijp. Bij de omvormer heeft u nu een positieve en een negatieve MC4 stekker. Met een multimeter controleert u het voltage. In de datasheet van uw zonnepanelen vindt u de onbelaste spanning die het paneel levert. Dit vermenigvuldigd u met het aantal zonnepanelen om de spanning van het systeem te krijgen. Met de multimeter kijkt u of dit overeen komt met uw verwachting. Is de spanning veel lager, kijk dan na of de panelen wel juist zijn aangesloten (en dat het licht is buiten). De zonnepanelen leveren gelijkstroom aan de omvormer en de omvormer maakt er wisselspanning van zodat de stroom terug geleverd kan worden aan het net. Vanaf de omvormer legt u een ononderbroken kabel aan tot de meterkast. Daar wordt de kabel aangesloten op een vrije groep in de meterkast. Als er geen vrije groep over is moet er een extra groep bij worden gezet (in de meeste gevallen). Het totale systeem levert maximaal 1560 Watt. Dat is 7 ampère bij 225 Volt. Een zekering van 16A is dan ruim voldoende. Installeert u een systeem van 5000 Watt dan zult u heeft u een zekering van 25A nodig. Let er wel op dat de hoofdzekering dan 40A is. Als u geen 40 A hoofdzekering heeft zal er een ander oplossing verzonnen moeten worden. Update: Sinds begin 2015 gelden er nieuwe regels en mag u bij een 25 A hoofdzekering ook met 25A terugleveren.
Nadat alles is aangesloten schakelt u de schakelaar van de stop om en zal het systeem in werking treden. Bestudeer de handleiding van uw eigen omvormer uitvoerig voor u hem aansluit. Dit systeem werd in een dag aangelegd. Het resultaat van het werk mocht er zijn en op de volgende foto’s kunt u zien hoe het er uiteindelijk uitziet. Dit systeem levert op jaarbasis ongeveer 1400 kWh en een besparing van 320 euro bij een energieprijs van 0,23 cent.
Dit is een steun waar het paneel in een hoek richting de zon heen wordt gelegd. De hoek van de steun is in dit geval 20 graden. Optimaal is 30 graden, maar omdat er meer panelen op het platte dak passen als de hoek 20 graden is, is er gekozen voor steunen van 20 graden. De afstand die tussen de panelen aangehouden wordt is ongeveer 3 keer de hoogte van het paneel (minder kan ook, maar dan krijgt u in de winter last van schaduw). Het verschil in opbrengst van de zon tussen een paneel dat op 20 graden staat en op 30 graden is niet zo groot zoals ook te zien in het document over plaatsing van zonnepanelen. Nadat de daksteunen opgezet zijn kunnen de panelen er op bevestigd worden. Ook bij dit systeem worden de panelen met klemmen op de steunen bevestigd en goed vastgezet. Nadat de opstelling precies goed staat, worden de steunen verzwaard met tegels. Dit kan met het flatfix systeem dat wij tegenwoordig altijd gebruiken (zie montage). Hier hebben wij gekozen voor een goedkopere oplossing. Op elke daksteun worden twee betontegels gelegd. De tegels zijn 60 bij 40 centimeter groot en wegen ongeveer 25 kilo per stuk. Daarnaast zijn er in dit geval 3 panelen aan elkaar bevestigd met klemmen, zodat de hele rij goed vast ligt op het dak en geen kant meer op gaat.
Het aansluiten van de zonnepaneel kabels op de omvormer ging hetzelfde als bij het systeem op het schuine / hellende dak. Van de omvormer naar de meterkast was ook vrij eenvoudig, het snoer kon mooi weggewerkt worden. Omdat er geen vrije ruimte was in de meterkast werd er naast de meterkast een extra groep geplaatst. Een jaar later hebben we de hele meterkast vervangen omdat de ander erg verouderd was en geen aardlek had. Toen alles aangesloten was en alle kabels aangesloten waren zetten we de knop van de groep om en het zonnesysteem begon te werken. Lees altijd goed de informatie van de omvormer die u aansluit. Veel omvormers moeten ingesteld worden voor het Nederlandse net. Dit systeem levert op jaarbasis ongeveer 1650 kWh op en dus een besparing van 380 euro bij een energieprijs van 0,23 euro per kWh.
